سمنو یکی از مقوی‌ترین و خوشمزه‌ترین خوراکی‌های سنتی ایران است که معمولا در مراسم نوروز و سفره هفت‌سین جایگاه ویژه‌ای دارد. این دسر خوش‌طعم از گندم جوانه‌زده و آرد کامل تهیه می‌شود و به دلیل داشتن ویتامین‌های گروه B، آهن، کلسیم و فیبر بالا، یک غذای انرژی‌زا و سالم محسوب می‌شود. سمنو در گذشته به عنوان یک غذای کامل برای تامین انرژی در روزهای سخت مصرف می‌شد و امروزه نیز به دلیل فواید بی‌نظیر خود، طرفداران زیادی دارد. برای تهیه سمنو، گندم جوانه زده را آسیاب کرده و عصاره آن را به همراه آرد در قابلمه می‌پزند. پخت سمنو نیاز به صبر و حوصله دارد، اما نتیجه کار، یک خوراکی خوشمزه و مقوی خواهد بود. در این مطلب از بیسکوپدیا قصد داریم طرز تهیه سمنو خانگی را به صورت مرحله به مرحله آموزش دهیم تا بتوانید این خوراکی سالم را در منزل تهیه کنید.
مواد اولیه برای تهیه سمنو
مواد لازم برای تهیه سمنو خانگی، بسیار ساده و در دسترس بوده و به شرح زیر است.
| مواد اولیه | مقدار لازم |
|---|---|
| آرد سبوس دار | ۵۰۰ گرم |
| گندم | ۲۵۰ گرم |
| آب | ۲ لیتر |
برای تبدیل وزن مواد اولیه به پیمانه‌های موجود در منزل حتما به بخش انواع پیمانه‌های شیرینی پری و حجم آن‌ها سر بزنید.
مراحل تهیه سمنو خانگی
برای تهیه سمنو خوش طعم و با کیفیت در منزل، پس از آماده‌سازی مواد اولیه مراحل زیر را به ترتیب انجام می‌دهیم.
مرحله اول؛ خیساندن گندم
ابتدا گندم را به خوبی می‌شوییم تا خاک و آلودگی‌های آن از بین برود. سپس آن را در یک کاسه بزرگ پر از آب سرد ریخته و ۲ تا ۳ روز زمان می‌دهیم تا خیس بخورد. در این مدت، روزی چند بار آب گندم را عوض می‌کنیم تا از ترش شدن آن جلوگیری شود.
مرحله دوم؛ جوانه زدن گندم
پس از گذشت چند روز، گندم‌ها شروع به جوانه زدن می‌کنند. در این زمان آن‌ها را در یک سبد یا پارچه نخی تمیز ریخته و روی آن یک پارچه نمدار قرار می‌دهیم. این کار باعث می‌شود که جوانه‌ها بهتر رشد کنند. روزانه پارچه را مرطوب کرده و اجازه می‌دهیم جوانه‌ها حدود ۳ تا ۴ سانتی‌متر رشد کنند. این مرحله ممکن است ۴ تا ۵ روز طول بکشد.
مرحله سوم؛ تهیه عصاره جوانه گندم
بعد از اینکه جوانه‌ها به اندازه کافی رشد کردند، آن‌ها را در یک کاسه بزرگ ریخته و با يک ليتر آب گرم مخلوط می‌کنیم. سپس آن را در غذاساز یا مخلوط‌کن ریخته و به خوبی میکس می‌کنیم تا کاملا له شود. پس از آن، مخلوط را از یک پارچه نخی عبور می‌دهیم و عصاره شیرین گندم را جدا می‌کنیم.
مرحله چهارم؛ ترکیب عصاره گندم با آرد
آرد گندم را از میان انواع آرد پخت و پز جدا کرده و در یک قابلمه بزرگ، الک می‌کنیم. عصاره جوانه گندم را به تدریج به قابلمه اضافه کرده و به صورت مداوم هم می‌زنیم تا آرد گلوله نشود.
مرحله پنجم؛ پختن سمنو
قابلمه را روی حرارت متوسط قرار داده و یک لیتر آب به آن اضافه می‌کنیم و به صورت پیوسته هم می‌زنیم تا از ته گرفتن آن جلوگیری شود. پس از مدتی، وقتی مخلوط شروع به غلیظ شدن کرد، حرارت را کم می‌کنیم. این مرحله حدود ۵ تا ۶ ساعت طول می‌کشد.
مرحله ششم؛ دم گذاشتن سمنو
وقتی سمنو به رنگ قهوه‌ای روشن درآمد و غلظت آن زیاد شد، درب قابلمه را قرار داده و اجازه می‌دهیم با حرارت ملایم حدود ۲ ساعت دیگر دم بکشد. در این مدت، بهتر است یک دم‌کنی روی قابلمه بگذارید تا سمنو به خوبی جا بیفتد.
مرحله هفتم؛ سرو و تزیین سمنو
بعد از پخت کامل، سمنو را در دمای محیط قرار می‌دهیم تا از حرارت بیفتد. پس از خنک شدن، سمنو پخته شده را ظرف‌های مورد نظر ریخته و با گردو، بادام، پسته یا نارگیل تزیین می‌کنیم.
فوت‌های کوزه‌گری
- در پخت سمنو صبر و حوصله داشته باشید، زیرا هرچه بیشتر سمنو هم زده شود و آرام‌تر بپزد، خوشمزه‌تر خواهد شد.
- برای شیرین‌تر شدن سمنو، می‌توانید مقدار بیشتری جوانه گندم اضافه کنید.
- اگر سمنو خیلی غلیظ شد، مقداری آب جوش اضافه کنید و هم بزنید تا قوام مناسبی پیدا کند.
- از قابلمه چدنی یا مسی استفاده کنید، زیرا باعث خوش‌رنگ‌تر شدن سمنو می‌شود.
- وقتی رنگ گندم‌ها پس از جوانه زدن، به سبز کمرنگ درآمد، بهترین زمان برای پخت سمنو است. اگر رنگ گندم سبز پررنگ باشد، ممکن است موجب تلخی سمنو شود.
کلام پایانی
سمنو یکی از مغذی‌ترین و خوشمزه‌ترین دسرهای سنتی ایرانی است که علاوه بر طعم عالی، خواص بسیاری دارد. تهیه آن نیاز به صبر و حوصله دارد، اما نتیجه کار، یک خوراکی سالم، طبیعی و انرژی‌بخش خواهد بود. در تهیه سمنو مانند حلیم گندم، از گندم کامل استفاده می‌شود. با استفاده از این دستور، می‌توانید سمنوی خانگی خوشمزه و مقوی تهیه کرده و از آن در کنار خانواده لذت ببرید.
