شب یلدا، شبی که در آن فصل پاییز به خوابی عمیق می‌رود و زمستان، فصل سرما و زیبایی، با شکوهی بی‌نظیر از راه می‌رسد. در این شب مردم سراسر ایران از هر قوم و نژادی با آداب و رسوم و خوراکی‌های خاص خود این شب طولانی و خاطره‌انگیز را جشن می‌گیرند که شهر قزوین، شهر تاریخی و فرهنگی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. در شهر قزوین، شب یلدا با نام شب چره نیز شناخته می‌شود و از اهمیت ویژه‌ای در فرهنگ مردم قزوین برخوردار است. مردم قزوین در شب یلدا علاوه بر خوراکی‌های مرسوم شب یلدا، خوراکی‌ها و غذاهای دیگری را نیز در سفره یلدای خود قرار می‌دهند. در این بخش از بیسکوپدیا قصد داریم به شما علاقه‌مندان، خوراکی‌های سنتی قزوین ویژه شب یلدا را معرفی کنیم.
معرفی خوراکی‌های سنتی قزوین ویژه شب یلدا
سفره‌های یلدایی قزوین مانند تابلوی رنگین و خوشمزه‌ای هستند که با تنوع و زیبایی خود، شب یلدا را به یادماندنی می‌کنند. در این سفره‌ها انواع خوراکی‌های سنتی قزوین با سلیقه خاصی چیده می‌شوند و چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کنند. در ادامه به معرفی برخی از این غذاها و خوراکی‌های سنتی قزوین ویژه شب یلدا می‌پردازیم.
انار پلو قزوینی
انار پلو یکی از غذاهای سنتی ایرانی است که به دو روش شیرازی و قزوینی طبخ می‌شود. انار پلو قزوینی بدون گوشت و مرغ و با انار تهیه می‌شود و به همین دلیل طع‌‌‌‌‌‌‌می‌ترش و شیرین دارد. این غذا یکی از خوراکی‌های سنتی مردم قزوین برای شب یلدا است و طرفداران زیادی دارد. این غذا با‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترکیب انار، برنج، کشمش، زعفران، گشنیز و خلال پسته طعم و ظاهری فوق‌العاده دارد که مانند یک تابلو نقاشی زیبا در میان سفره چشم‌نوازی می‌کند. قزوینی‌های مهمان‌نواز گاهی اوقات برای اینکه انار پلو را مجلسی‌تر کنند از گوشت چرخ‌کرده یا مرغ ریش‌ریش شده هم در آن استفاده می‌کنند. این کار باعث می‌شود انار پلو لذیذتر شود.
قیمه نثار
قیمه نثار یکی از محبوب‌ترین و لذیذترین غذاهای سنتی ایرانی است که اصالت آن به شهر قزوین بازمی‌گردد. این غذا به دلیل داشتن گوشت، زعفران، پسته و بادام طعمی لذیذ و دلچسب دارد و معمولا در مناسبت‌های مهم و ویژه مانند شب یلدا در قزوین سرو می‌شود. مواد قیمه نثار ابتدا به صورت جداگانه آماده شده و در آخر برنج، گوشت و آب گوشت به صورت لایه‌ای در دیس ریخته می‌شوند. برای تزئین نیز برنج زعفرانی، خلال پسته، بادام، پرتقال و زرشک بر روی برنج و گوشت قرار می‌گیرند. مقداری از آب گوشت نیز به صورت جداگانه برای کسانی که دوست دارند برنجشان را به همراه آب گوشت میل کنند در کنار غذا سرو می‌شود.
آجیل شور و شیرین
آجیل شور و شیرین یکی از خوراکی‌های سنتی قزوین ویژه شب یلدا است. همچنین مردم قزوین، باسلوق را نیز در کنار تخمه‌های شور سرو می‌کنند و با این ترکیب شور و شیرین شب یلدای خود را به صبح میرسانند. مردم قزوین در شب یلدا کشمش، سنجد، نخود سرخ کرده و گندم برشته نیز میل می‌کنند.
باقلوای قزوینی
یکی از خوراکی‌های سنتی و محبوب قزوین، باقلوای قزوین است که در شب یلدا نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. این شیرینی خوشمزه طعمی شیرین و بی‌نظیر دارد و در کنار یک نوشیدنی داغ مانند دمنوش‌ها ترکیبی دلچسب را رقم می‌زند. مردم قزوین در شب یلدا، باقلوای قزوینی را به عنوان یکی از خوراکی‌های اصلی این شب در کنار دیگر خوراکی‌ها مانند آجیل، هندوانه و انار میل می‌کنند و با کامی شیرین، آخرین شب پاییز را به صبح سپید زمستان وصل می‌کنند.
ازگیل کوهی
ازگیل کوهی یکی از میوه‌های جنگلی است که زنان قزوینی از ابتدای پاییز شروع به جمع کردن آنها از جنگل‌ها می‌کنند. سپس آنها را در آب قرار می‌دهند تا ازگیل‌ها برای شب چله آماده باشد.
کدو حلوایی
در گذشته، روستای عمند واقع در قزوین به دلیل عدم دسترسی به شهر از بسیاری از امکانات و لذت‌های زندگی شهری محروم بوده‌اند. یکی از این لذت‌ها، خوردن هندوانه در شب یلدا بود. اما مردم روستای عمند، کدو حلوایی را به دلیل طعم شیرین و بافت نرم آن، به جای هندوانه میل می‌کردند.
شیر برنج
در شب چله، برخی از قزوینی‌ها شیر برنج درست می‌کنند و آن را با شیره میل می‌کنند. آنها بر این باور هستند که خوردن شیر برنج در این شب خواص بسیاری برای آنها دارد. این رسم همچنان در برخی روستاهای قزوین، به ویژه مناطق ترک‌زبان مرسوم است.
کله پاچه
در گذشته، برخی از مردم قزوین در شب یلدا کله پاچه می‌خوردند و استخوان‌های آن را نیز دور نمی‌ریختند. بلکه آنها را نگه می‌داشتند تا در فصل بهار یا پاییز در زمین‌های کشاورزی خود بپاشند. برخی دیگر استخوان‌های کله پاچه را می‌سوزاندند و خاکستر آن را در زمین می‌پاشیدند. آنها اعتقاد داشتند که انجام این کارها محصولات کشاورزی را از آفت حفظ می‌کند.
خرمالو
یکی از میوه‌های محبوب شب یلدا در قزوین، خرمالو است. این میوه از قدیم در این شهر به وفور یافت می‌شد و جایگاه ویژه‌ای در میان مردم داشت. امروزه نیز تهیه خرمالو در شب یلدا از آیین‌های مردم قزوین محسوب می‌شود.
در پایان، آنچه که شب یلدا را همیشه زنده و به یاد ماندنی می‌کند، درکنار هم بودن و سپری کردن لحظاتی خوش در کنار خانواده و عزیزان است. خوراکی‌ها، تنها بهانه‌ای برای گرد هم آمدن مردم و ایجاد پیوندهای عاطفی بین آنها هستند. در این مقاله، به معرفی خوراکی‌های سنتی قزوین ویژه شب یلدا پرداختیم. امیدواریم از آشنایی با این خوراکی‌های لذیذ و خوشمزه لذت برده باشید. اگر علاقه‌مند به آشنایی با خوراکی‌های مرسوم شب یلدا در شهرهای مختلف ایران هستید، می‌توانید به بخش‌های "خوراکی‌های سنتی مشهد برای شب یلدا" و "خوراکی‌های سنتی اصفهان ویژه شب یلدا" مراجعه کنید.
مراجع:
سایت:okcs
سایت:aaligard
