نان گرده، یکی از انواع نان سنتی و محبوب منطقه کردستان است که به دلیل طعم خاص و ویژگیهای منحصر به فرد خود، جایگاه ویژهای در میان نانهای محلی ایران دارد. این نان خوشمزه بافتی نرم و لطیف دارد و با ترکیبی از مواد ساده و در دسترس تهیه میشود. پخت نان گرده نه تنها به عنوان یکی از غذاهای اصلی در سفرههای مردم کردستان محسوب میشود، بلکه به عنوان یک میان وعده و صبحانه نیز بسیار مورد توجه است. در این مطلب از بیسکوپدیا به بررسی و آموزش طرز تهیه نان گرده کردستان به صورت مرحله به مرحله خواهیم پرداخت.
مواد اولیه برای تهیه نان گرده اصیل کردستان
برای تهیه نان گرده اصیل و سنتی استان کردستان در منزل، به مواد اولیه زیر نیاز دارید.
| مواد اولیه | مقدار لازم |
|---|---|
| تخم مرغ | ۳ عدد |
| آرد سبوسدار | ۶ لیوان |
| شیر | ۱ لیوان |
| آب | ۱/۲ لیوان |
| روغن جامد | ۱/۲ لیوان |
| شکر | ۱/۲ لیوان |
| پودر خمیر مایه | ۱ قاشق غذاخوری |
| شنبلیله خشک شده | ۱ قاشق غذاخوری |
| زردچوبه | ۱ قاشق غذاخوری |
| نمک | ۱ قاشق غذاخوری |
برای تبدیل وزن مواد اولیه به پیمانههای موجود در منزل حتما به بخش انواع پیمانههای شیرینی پزی و حجم آنها سر بزنید.
کالری و ارزش غذایی نان گرده کردستان
میزان کالری و ارزش غذایی نان گرده سنتی کرمانشاه، به صورت زیر است.
| مواد معدنی | ارزش غذایی |
|---|---|
| کالری | ۲۶۷ کالری |
| کربوهیدرات | ۴۴.۴ گرم |
| پروتئین | ۵.۴ گرم |
| چربی | ۸ گرم |
مراحل تهیه نان گرده اصیل کردستان
پس از آمادهسازی مواد اولیه، به سراغ تهیه نان گرده کردستانی میرویم و مراحل زیر را به ترتیب انجام میدهیم.
مرحله اول؛ آمادهسازی خمیر مایه
در یک ظرف کوچک، خمیر مایه را به همراه یک قاشق غذاخوری شکر و آب ولرم ریخته و به خوبی هم میزنیم تا حل شود. مانند تهیه نان مغزدار خرما و گردو روی ظرف را پوشانده و مخلوط خمیر مایه را به مدت 10 دقیقه در جای گرم قرار میدهیم تا استراحت کند و خمیر مایه فعال شده و کف کند.
مرحله دوم؛ ترکیب مواد
مانند تهیه نان لایهای پنیری در یک کاسه بزرگ، تخم مرغ را به همراه باقی مانده شکر، زردچوبه و روغن جامد ریخته و به خوبی هم میزنیم تا تخم مرغ از حالت لختگی خارج شود. سپس شنبلیله را به همراه خمیر مایه فعال شده به ترکیب مواد اضافه کرده و همه را با هم به خوبی مخلوط میکنیم.
مرحله سوم؛ افزودن آرد
آرد سبوس دار را از میان انواع آرد پخت و پز انتخاب کرده و ۲ بار الک میکنیم تا گرهی نداشته باشد. سپس آرد الک شده را به همراه نمک به آرامی و در چند مرحله به ترکیب مواد قبلی اضافه کرده و به خوبی مخلوط میکنیم. سپس مواد را با دست به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه ورز میدهیم تا خمیر نرم و یکدستی حاصل شود.
مرحله چهارم؛ استراحت خمیر
خمیر را به شکل یک توپ درآورده و در ظرف چرب شده قرار میدهیم. مانند تهیه نان روغنی تبریز روی ظرف را با یک پارچه تمیز میپوشانیم و به مدت ۶ ساعت در جای گرم قرار میدهیم تا استراحت کند و حجم آن دو برابر شود.
مرحله پنجم؛ آمادهسازی و شکلدهی نان گرده
مانند تهیه نان فطیر آستارا پس از استراحت خمیر، آن را به چانههای مساوی تقسیم میکنیم. هر قطعه را به شکل دایرهای با ضخامت متوسط به کمک وردنه پهن کرده و در سینی فر میچینیم. میتوانیم روی نانها را با کنجد یا سیاهدانه تزئین کنیم.
مرحله ششم؛ پخت نان گرده کردستان
سینی را در فر از پیش گرم شده با دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد قرار داده و مانند تهیه نان مربایی رولتی به مدت ۲۰ الی ۲۵ زمان میدهیم تا نانها به خوبی پخته شده و روی آنها طلایی شود.
مرحله هفتم؛ سرو نان گرده کردستان
بعد از پخت، نان گرده را از فر خارج کرده و مانند تهیه نان مزگین چند دقیقه زمان میدهیم تا خنک شود. سپس روی نانها را با کره محلی ذوب شده چرب کرده و به صورت گرم، سرو میکنیم.
نوش جان!
فوتهای کوزهگری
- برای تهیه نان گرده، بهتر است از آرد سبوس دار استفاده کنید. اما در صورت در دسترس نبودن این این آرد، میتوانید از آرد گندم نیز استفاده کنید.
- برای داشتن طعم بهتر و استفاده از شیوه اصیل کردستانی در تهیه نان گرده بهتر است از روغن محلی یا کره استفاده کنید.
- ورز دادن کافی خمیر از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این کار به ایجاد بافت نرم و پفدار در نان کمک میکند.
- شما میتوانید این را روی شعله گاز با حرارت ملایم نیز بپزید.
کلام پایانی
نان گرده کردستان با طعم و عطر خاص خود، یکی از نانهای محبوب و اصیل ایرانی است که به سادگی میتوانید آن را در منزل تهیه کرده و به همراه انواع دمنوش سرو کنید. در تهیه نان گرده برخلاف نان کماج همدان از خمیرمایه استفاده میشود. این نان به دلیل مواد اولیه ساده و روش پخت آسان، گزینهای مناسب برای سفرههای روزمره و همچنین مهمانیها است. شما میتوانید این نان را مانند نان دال عدس در ماهیتابه نیز بپزید. با رعایت نکات و دستورالعملهای این مقاله، میتوانید نانی خوشمزه و با کیفیت تهیه کرده و از طعم لذیذ آن لذت ببرید.
