طرز تهیه شیرینی اتابکی یا ولیعهدی یکی از محبوب‌ترین شیرینی‌های سنتی قزوین محسوب می‌شود که با طعم و مزه بی‌نظیر خود دل هر کسی را به دست می‌آورد. همین موضوع باعث شده تا علاوه‌بر اینکه سوغات قزوین باشد، در مناسبت‌های مختلف تهیه شده و حتی در ردیف انواع شیرینی نوروز هم قرار بگیرد. بنابراین، اگر می‌خواهید یک شیرینی اصیل و بی‌نظیر ایرانی را تهیه کنید، در تهیه شیرینی اتابکی شیک و مجلسی درنگ نکنید. با ما در این مطلب از بیسکوپدیا همراه باشید تا تمام نکات لازم را بیاموزید.
تاریخچه شیرینی اتابکی قزوین
شیرینی اتابکی یکی از شیرینی‌های سنتی و محبوب ایرانی محسوب می‌شود که ریشه در فرهنگ و تاریخ قزوین دارد. قزوین، به عنوان یکی از شهرهای تاریخی ایران، از دیرباز به خاطر شیرینی‌های متنوع و لذیذش معروف بوده است. شیرینی اتابکی یا ولیعهدی به عنوان یکی از این شیرینی‌ها، قدمتی طولانی دارد و در مراسم‌ها و جشن‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیرینی به دلیل طعم خاص و بافت نرم و لطیفش، جایگاه ویژه‌ای در سفره‌های ایرانی دارد.
نام "اتابکی" به نظر می‌رسد از دوران اتابکان قزوین گرفته شده باشد. اتابکان یکی از سلسله‌های محلی ایران بودند که در دوره‌ای از تاریخ ایران، در مناطق مختلف حکومت می‌کردند. شاید این شیرینی در آن زمان به عنوان یک پذیرایی ویژه در دربار اتابکان مورد استفاده قرار می‌گرفت اما اطلاعات موثقی در این مورد در دست نیست.
میزان کالری و ارزش غذایی شیرینی اتابکی
شیرینی اتابکی یا ولیعهدی که در دو رنگ کرم و قهوه‌ای تهیه می‌شود، عموما به‌خاطر استفاده از مواد مغذی دارای ارزش غذایی و میزان کالری خاصی است که در جدول زیر مشاهده می‌کنید.
| موا معدنی | ارزش غذایی |
|---|---|
| کالری | ۹۷ |
| چربی | ۴ گرم |
| کربوهیدرات | ۱۵ گرم |
| پروتئین | ۱/۵ گرم |
مواد لازم برای تهیه شیرینی اتابکی قزوین
برای تهیه شیرینی اتابکی قزوین به مواد زیر نیاز داریم.
| مواد اولیه | مقدار لازم |
|---|---|
| آرد قنادی | ۲۵۰ گرم |
| آرد برنج | ۱۲۵ گرم |
| پودر قند | ۱۷۵ گرم |
| آرد نخودچی | ۱۲۵ گرم |
| روغن جامد | ۲۲۵ گرم |
| پودر هل | ۱/۲ قاشق چای‌خوری |
| پودر پسته برای تزیین | به مقدار لازم |
مراحل تهیه شیرینی اتابکی یا ولیعهدی
برای تهیه این شیرینی خاص و بی‌نظیر قزوینی با نا در مراحل زیر همراه باشید.
مرحله اول؛ آماده‌سازی خمیر شیرینی
ابتدا آردها را مانند مواد کیک کرامبل هلو الک می‌کنیم تا یکدست و بدون گلوله باشند. این کار به نرم و لطیف شدن خمیر شیرینی ولیعهدی کمک می‌کند. سپس، روغن و پودر قند را در ظرفی جداگانه با هم ترکیب می‌کنیم و با سرعت متوسط تا ۱۰ دقیقه هم می‌زنیم. هم‌زدن را تا جایی ادامه می‌دهیم که یک ترکیب کرم رنگ به دست بیاوریم. سپس هل و آرد را اضافه می‌کنیم و بار دیگر مواد را هم می‌زنیم.
مرحله دوم؛ تقسیم شیرینی به دو رنگ
در این بخش خمیر را مانند قرابیه خرمایی به دو نیم تقسیم کرده و بخشی از آن را ساده می‌گذاریم که رنگ کرم دارد و به نیم دیگر آن پودر کاکائو می‌افزاییم تا قهوه‌ای شود.
مرحله سوم؛ استراحت خمیر
حالا باید خمیرها را با پوشش پلاستیکی بپوشانیم و مانند شیرینی بلبل یواسی به‌مدت ۱۰ ساعت در دمای اتاق استراحت دهیم تا کمی سفت شود و قابلیت شکل‌دهی بهتری پیدا کند. سپس، مجددا برای ۲ ساعت در یخچال قرار می‌دهیم تا استراحت کند.
مرحله چهارم؛ قالب‌گیری شیرینی‌ها
بعد از استراحت، خمیر را از یخچال خارج می‌کنیم و روی سطح کار که کمی آرد پاشیده‌ایم، آن را مانند خمیر شیرینی ونیزی با وردنه باز می‌کنیم تا ضخامت آن حدود ۱ سانتی‌متر شود. سپس، با استفاده از قالب‌های شیرینی دلخواه، خمیر را قالب می‌زنیم. عموما این شیرینی یا به‌صورت گرد یا مربعی تهیه می‌شود.
مرحله پنجم؛ پخت شیرینی اتابکی
فر را مانند روش تهیه خنفروش یزدی از قبل با دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد گرم می‌کنیم. بعد، شیرینی‌های قالب‌زده شده را در سینی فر که با کاغذ روغنی پوشانده‌ایم، با فاصله مناسب از هم می‌چینیم.
سینی را در فر قرار می‌دهیم و اجازه می‌دهیم تا به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بپزد تا شیرینی‌ها طلایی شوند. دقت می‌کنیم که شیرینی‌ها بیش از حد نیاز پخته نشوند؛ زیرا باید نرم و لطیف باقی بمانند.
مرحله ششم؛ تزئین و سرو شیرینی ولیعهدی
بعد از خارج کردن شیرینی‌ها از فر، می‌گذاریم تا کاملاً خنک شوند. سپس روی آنها پودر پسته تزیین کرده و در ظروف مناسب سرو قرار می‌دهیم تا با نوشیدنی‌های مختلف سرد و گرم سرو شود.
نوش جان!
فوت‌های کوزه‌گری
- اگر در منزل فر ندارید، برای تهیه شیرینی اتابکی بدون فر، آن را در قابلمه‌ای که روی آن دم‌کنی وجود دارد، بپزید.
- برای بهتر شدن رنگ شیرینی ولیعهدی می‌توانید از زعفران استفاده کنید.
- اگر از فر گازی یا توستر برای تهیه شیرینی ولیعهدی استفاده می‌کنید، دما را تا ۲۰ درجه کاهش دهید.
- شما می‌توانید شیرینی اتابکی را در انواع و اقسام طعم و رنگ تهیه کنید و این کاملا بستگی به سلیقه شما دارد.
- استراحت دادن خمیر در یخچال باعث می‌شود تا شیرینی‌ها هنگام پخت شکل خود را بهتر حفظ کنند.
کلام پایانی
شیرینی اتابکی یا ولیعهدی قزوین با تاریخچه‌ای غنی و طعمی منحصر به فرد، در کنار شیرینی پادرزای و شیرینی نازک پسته یکی از محبوب‌ترین و قدیمی‌ترین شیرینی‌های سنتی ایران محسوب می‌شود. این شیرینی با ترکیبات ساده اما با کیفیت، می‌تواند به عنوان یک پذیرایی ویژه در مراسم‌ها و جشن‌های مختلف مثل اعیاد استفاده شود. در این مطلب تمام نکات لازم برای تهیه این شیرینی را ذکر کردیم تا بتوانید با انواع رانی یا اسموتی هلو در منزل تهیه کرده و لذت ببرید. امیدواریم که این نکات برای شما کاربردی و مفید باشد.
