شیرینی پزی یکی از هنرهای لذت‌بخش و پرطرفداری است که در هر خانه و آشپزخانه‌ای طرفداران خود را دارد. استفاده از شیرین کننده‌ها در شیرینی پزی نه تنها طعم و مزه را بهتر می‌کند، بلکه می‌تواند بافت و ظاهر محصول نهایی را نیز تغییر دهد. این شیرین کننده‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. در این مطلب از بیسکوپدیا قصد داریم به بررسی انواع شیرین کننده‌هایی که در شیرینی پزی استفاده می‌شوند، بپردازیم و مزایا و معایب هر کدام را بیان کنیم.
شکر سفید
شکر سفید، یکی از رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین شیرین کننده‌ها در شیرینی پزی است. این نوع شکر از نیشکر یا چغندر قند به دست می‌آید و به دلیل بافت کریستالی‌اش در تهیه اکثر کیک‌ها مثل کیک چای و شیرینی‌هایی مثل شیرینی صدفی کرمدار به کار می‌رود. شکر سفید علاوه بر طعم‌دهی، نقش مهمی در ایجاد بافت مناسب و حجیم شدن خمیر دارد. همچنین، در ترکیب با کره و تخم مرغ به محصول نهایی بافتی نرم و پف‌دار می‌بخشد.
شکر قهوه‌ای
شکر قهوه‌ای نوعی شکر نیمه تصفیه شده است که حاوی مقدار کمی ملاس است. ملاس به شکر قهوه‌ای طعمی کاراملی و غنی می‌بخشد و بافت آن را نسبت به شکر سفید مرطوب‌تر می‌کند. این نوع شکر برای تهیه شیرینی‌هایی مانند بیسکویت سبوس‌دار رژیمی، کیک‌های میوه‌ای مانند کیک هویج و پسته و مافین‌ها عالی است، زیرا رطوبت اضافی آن به نرمی و طراوت محصول نهایی کمک می‌کند. اگر شکر قهوه‌ای جایگزین شکر سفید شود، شیرینی‌ها طعمی کمی قوی‌تر و رنگی تیره‌تر خواهند داشت.
عسل
عسل یکی از شیرین کننده‌های طبیعی و محبوب است که از زمان‌های قدیم در پخت و پز و تهیه شیرینی‌ها استفاده می‌شده است. عسل علاوه بر شیرین کردن غذاها، حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی مفیدی است. استفاده از عسل در شیرینی پزی نه تنها طعم متفاوت و مطبوعی به محصول نهایی می‌بخشد، بلکه بافت نرم و مرطوبی نیز ایجاد می‌کند. از عسل می‌توان در تهیه کیک و شیرینی‌هایی مثل کیک اسفنجی با عسل یا شیرینی رژیمی با عسل استفاده کرد. در صورت استفاده از عسل به جای شکر، باید مقدار مایع دستورالعمل را کاهش دهید زیرا عسل رطوبت بیشتری دارد. همچنین، عسل در دمای بالا سریع‌تر قهوه‌ای می‌شود و ممکن است باعث سوختن سطح شیرینی شود.
شیره‌های طبیعی (شیره خرما، شیره انگور)
شیره‌های طبیعی مانند شیره خرما و شیره انگور نیز به عنوان جایگزینی سالم برای شکر در بسیاری از دسرها مانند بیسکویت جو و شوید استفاده می‌شوند. این شیره‌ها علاوه بر شیرین کردن، حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که به سلامت بدن کمک می‌کنند. شیره‌ها به ویژه در شیرینی‌های سنتی ایرانی نظیر سوجوق، مسقطی، حلوا و شیرینی خرمایی استفاده می‌شوند. هنگام استفاده از شیره‌ها، به یاد داشته باشید که این شیرین کننده‌ها طعمی قوی دارند و ممکن است نیاز به کاهش مقدار دیگر مواد شیرین کننده در دستورالعمل باشد.
استویا
استویا یک شیرین کننده طبیعی و بدون کالری است که از گیاه استویا به دست می‌آید. این شیرین کننده به ویژه برای افرادی که به دنبال کاهش مصرف شکر هستند، یا دیابت دارند، گزینه‌ای عالی به حساب می‌آید. این افراد می‌توانند از استویا در تهیه خوراکی‌های خود مانند کوکی نارگیلی کتویی یا کوکی جو پرک برای دیابتی‌ها استفاده کنند. استویا شیرینی بسیار زیادی دارد، به طوری که مقدار کمی از آن برای شیرین کردن یک دسر کافی است. البته استویا ممکن است کمی طعم تلخ یا مزه خاصی داشته باشد که همه افراد آن را نمی‌پسندند.
قندهای الکلی (مانند زایلیتول و اریتریتول)
قندهای الکلی گروهی از شیرین کننده‌ها هستند که در بسیاری از محصولات کم‌کالری و بدون قند استفاده می‌شوند. زایلیتول و اریتریتول دو نمونه معروف از این گروه هستند که به ویژه در تهیه دسرها و شیرینی‌های رژیمی مانند کیک کتو وانیلی استفاده می‌شوند. این شیرین کننده‌ها کالری کمتری نسبت به شکر دارند و به دلیل اینکه به آرامی در بدن جذب می‌شوند، برای افراد مبتلا به دیابت مناسب هستند و می‌توان از آن‌ها در تهیه انواع شیرینی برای دیابتی‌ها استفاده کرد. البته توجه داشته باشید که استفاده از این نوع شیرین کننده‌ها در مقادیر زیاد می‌تواند باعث مشکلات گوارشی شود. بنابراین باید با احتیاط استفاده شوند.
شربت افرا
شربت افرا یا شیره افرا یک شیرین کننده طبیعی است که از برگ‌های درخت افرا به دست می‌آید و در شیرینی‌پزی کاربردهای متنوعی دارد. طعم ملایم و شیرین آن با اندکی عطر کاراملی، باعث می‌شود که یک جایگزین مناسب برای شکر یا سایر شیرین‌کننده‌ها در برخی از دستورهای شیرینی‌پزی مانند بیسکویت جو و شوید باشد. در صورتی که ضرر آن به مراتب کمتر از قند و شکر معمولی است.
کلام پایانی
در شیرینی پزی انتخاب نوع شیرین کننده اهمیت بسیاری دارد و می‌تواند روی طعم، بافت و حتی سلامت محصول نهایی تأثیر بگذارد. از شکر سفید و قهوه‌ای گرفته تا عسل، استویا و شیره‌های طبیعی، هر یک از این شیرین کننده‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند که می‌توانید بسته به نیاز و سلیقه خود از آن‌ها استفاده کنید. برای شیرینی‌های رژیمی مثل بیسکویت زنجبیلی رژیمی یا شیرینی‌هاب مناسب دیابت مثل کوکی جو دو سر برای دیابتی‌ها، قندهای الکلی و استویا گزینه‌های بهتری هستند. در نهایت، با توجه به دستورات و تجربه خود، می‌توانید از هر یک از این شیرین کننده‌ها به بهترین نحو بهره‌مند شوید.
